[Gündem] Emeklilikte yeni düzenlemeler/olumsuzluklar...

OturanBoğa 19 Ocak 2006'da' Alıntı:

[size=4]Bu kampanyaya başlarken kaynak aldığımız tasarı metninde, en alt sınırdaki sakatlık oranının %40'da %45'e çıkarılacağı yazılıydı. Ve bizler de buna istinaden demokratik tepkimizi ortaya koyduk.
Öğrendiğimize göre, tasarı 20.06.2005 tarihinde Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda görüşülürken, tasarıdaki bu düzenleme ortadan kaldırılmış ve şu şekli almış:

• Kurumca çalışma gücündeki kayıp oranının;
  a) % 50 ila 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
  b) % 40 ila 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
  Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.

Bu durumda, 5 maddeden oluşan kampanya ile ortaya koyduğumuz haklı tepkimizin 1. ve 2. maddesi ortadan kalkmıştır ve 19 Ocak 2006 tarihi itibarıyla da kampanya metninden çıkarılmıştır.
Bununla birlikte diğer 3 madde ile ilgili tepkimiz aynen devam etmektedir. Lütfen sessiz kalmayın.[/size]

Genişletmek için tıkla ...

OturanBoğa 09 Mart 2006'da' Alıntı:

[size=4]Bu kampanyaya başlarken kaynak aldığımız tasarı metninde, malulen emeklilik 1800 gün pirim ve 5 yıl sigortalılıktan, 3600 gün pirim ve 10 yıl sigortalılığa çıkarılıyordu.
Tepkilerimiz üzerine ikinci kez alt komisyona gönderilen tasarıdaki bu olumsuzluk giderilmiştir. Ve malulen emeklilik yine 5 yıl ve 1800 gün sınırına çekilmiştir.
Bu durumda, 5 maddeden oluşan kampanya ile ortaya koyduğumuz haklı tepkimizin 3. maddesi de ortadan kalkmıştır ve 19 Ocak 2006 tarihi itibarıyla da kampanya metninden çıkarılmıştır.
Bununla birlikte diğer 2 madde ile ilgili tepkimiz aynen devam etmektedir. Lütfen sessiz kalmayın.[/size]

Genişletmek için tıkla ...

• İlgili makama,
  
  Geçtiğimiz aylarda TBMM'ye sevk edilen SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU TASARISI'nda engelliler(çalışma gücü kaybı olan kişiler)le ilgili olarak öngörülen düzenlemelerden büyük bir endişe duyuyoruz.
  
  Sosyal devlet anlayışının neredeyse tamamen yok edilmesi anlamına gelecek olan bu -haksız- düzenlemelerin, tasarı TBMM komisyonlarında görüşülürken düzeltilmesini ve uzun yıllar verilen mücadeleler sonucunda elde edilen bu hakların elimizden alınmasının önüne geçilmesini önemle bilgilerinize arz ederim.
  
  Saygılarımla
  
  Tasarıda yer alan haksız düzenlemeler:
  1- Eskiden ve halen uygulanagelen kanuna göre; ilk sigortalı olunduğunda malul olmayı gerektirecek derecede (çalışma gücünün 2/3'ü) sakatlığınız/iş gücü kaybınız yoksa ve/fakat ilerleyen yıllarda sakatlığınız/iş gücü kaybınız 2/3'ü geçerse, şartlar (1800 gün pirim veya 5 yıl sigortalılık) oluştuğunda, malulen emekli olabiliyordunuz.
  Şimdi bu tasarıda öngörülen ise; ilk sigortalı olunduğunda varolan sakatlık ya da hastalığın, sonraki yıllarda ilerleme ve iş gücü kaybı yaratma durumu/riski varsa, bu kapsama giren hastalıklar/sakatlıklar, ilerde 2/3 iş gücü kaybı yarattığında, malulen emekli olunamıyor! (Tasarı Madde 31)
  Örnek verecek olursak: 20 yaşında hafif bir kas hastası olan biri %40 sakatlık raporuyla ilk kez sigortalı olarak işe başlasın. Aradan 10 sene geçsin. Bu kişinin kas hastalığı ilerlesin (ki ilerlememesi imkânsız) ve çalışma gücünün 2/3'ünü ya da fazlasını kaybederek, çalışamaz hale gelsin. Bu durumda;
  Eski ve halen uygulanan yasaya göre: Malulen emekli olabilir. Çünkü tek kıstas -sigortalı olunduğunda ve "bugünkü"- çalışma gücü kaybı oranıdır.
  Yeni tasarıya göre: Malulen emekli olamaz! Çünkü ilk işe girdiğinde Kas hastasıydı, ve ilk işe girişte varolan hastalık ve sakatlıklar, sigorta kapsamı dışında tutuluyor!
  
  2- Eskiden ve halen, kamuda, "Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az % 40 olanlardan (5434 Md. 39/j)" diyerek, işe girişte 'sakat statüsünde başlamak' değil de 'sakat olmak' ve bunu belgelemek yeterliyken, yeni düzenlemeyle bu, tasarının yasalaştığı tarihten önce işe girenler için iptal ediliyor. Bu tasarının yasalaştığı tarihten önce işe girenlerin, -eski yasaya göre 15 yılda- emeklilik hakkından yararlanabilmeleri için sakat statüsünde işe başlamış olmaları şart koşuluyor. Yani tasarı yasalaştığı tarihten önce, normal statüde işe başlayanlar, ilerleyen yıllarda -15 yılda- emeklilik hakkından yararlanamayacaklar! (Tasarı Geçici Madde 5)
  Bizler, ne zaman olursa olsun, işe hangi şartlarda başlanırsa başlansın, bir yurttaşın sağlığının bozulup, çalışma gücünden belli oranda kaybetmesi halinde, o kişinin, sakatlık statüsüne dâhil edilmesinin önündeki tüm engellerin kaldırılmasını istiyoruz. Sakat statüsüne dâhil edilmek için sakatlığın ne zaman olduğuna bakılmamalıdır; bir kişi sakatsa sakattır, değilse değildir.
  Ayrıca bu mantık/madde, sakatları sadece sakat statüsünde açılan kadrolara mahkûm etmektedir. Ve sakat olan kişilerin sadece ve sadece sakat statüsünde açılan kadrolara başvurmasını şart koşmak, başta Anayasa'ya olmak üzere, Özürlüler Kanunu'nda "Devlet, insan onur ve haysiyetinin dokunulmazlığı temelinde, özürlülerin ve özürlülüğün her tür istismarına karşı sosyal politikalar geliştirir. Özürlüler aleyhine ayrımcılık yapılamaz; ayrımcılıkla mücadele özürlülere yönelik politikaların temel esasıdır." diyen 4. maddesinin a bendine aykırıdır. Ve özürlüler aleyhine ayrımcılığı düzenleyen Türk Ceza Kanunu'nun 122. maddesinin 1/c bendine göre de suçtur.

[size=4]Kimlerin malûl sayılacağı
Madde 31- Sigortalının talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirdiği veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 66’sını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûllük sigortası bakımından malûl sayılır.
Ancak, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malûliyete esas hastalık veya arızanın çalışma gücünün üçte ikisini yitirmesine neden olacağı bu rahatsızlığın mahiyeti gereği tıbben anlaşılabiliyorsa veya önceden veya sonradan tespit edilen belgelerden sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünün üçte ikisini yitirdiği tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya arızası sebebiyle malûllük sigortası yardımlarından yararlanamaz.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurumca çıkarılacak yönetmelikle düzenleni

Malûllük aylığından yararlanma şartları
Madde 33- Sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının;
a) 31 inci maddeye göre malûl sayılması,
b) En az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması,
c) Malûliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması,
d) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların ayrıca, genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığı nedeniyle prim borcunun olmaması, şarttır.

Ancak, birinci fıkranın (b) bendinin uygulamasında başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak yeterlidir

Malûllük aylığının hesaplanması
Madde 34- Malûllük aylığı, 39 uncu maddeye göre 9000 gün prim ödenmiş gibi hesaplanacak aylık bağlama oranı, prim ödeme gün sayısı 9000 günden fazla olanlar için ise toplam süreye göre hesaplanacak aylık bağlama oranı, dikkate alınarak hesaplanır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 20 puan artırılır

Malûllük aylığının başlangıcı
Madde 35- Malûllük aylığı, sigortalının;
a) Malûl sayılmasına esas tutulan rapor istek tarihinden önce ise, yazılı istek tarihini,
b) Malûl sayılmasına esas rapor yazılı istek tarihinden sonraki bir tarihte ise, rapor tarihini,
c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunanların çalıştıkları işyerine müracaatları halinde görevlerinden ayrıldıkları tarihi,
takip eden ödeme dönemi başından itibaren başlar.
Sigortalı aylığın başlangıç tarihinde geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise, malûllük aylığı geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki aybaşından başlar. Ancak, bağlanacak malûllük aylığı, sigortalının almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise aradaki fark, birinci fıkraya göre tespit edilecek tarihten başlanarak verilir.

Malûllük aylığının kesilmesi ve yeniden başlaması
Madde 36- Malûllük aylığı almakta iken bu Kanuna göre sigortalı olmayı gerektiren bir işte çalışanların malûllük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilir.
Bu Kanuna göre sigortalı olmayı gerektiren bir işte çalışması nedeniyle malûllük aylıkları kesilenlerden çalışması sona erip, malûllük aylığı verilmesi için yazılı istekte bulunanlara, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve malûllüğünün devam ettiği anlaşılmak şartıyla, eski malûllük aylığı, yazılı istekte bulunduğu tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren ödenmeye başlanır. Ancak, bu gibi sigortalılar için yazılı istek tarihlerinegöre yeniden malûllük aylığı hesaplanır ve bu aylık önceden bağlanan malûllük aylığından fazla ise hesaplanan yeni aylık üzerinden ödeme yapılır

"Yaşlılık aylığından yararlanma şartları
Madde 38: [...] Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 31 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Kurumca yetkilendirilen sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu Kurumca sakatlığının;
a) % 60-65 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4000 gün,
b) % 50-60 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4360 gün,
c) % 40-50 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar en az 20 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4720 gün,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla birinci fıkranın (a)
bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar"

Yaşlılık aylığının hesaplanması
Madde 39- Yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıların aylığı, aşağıdaki hükümlere göre belirlenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır.
Ortalama aylık kazanç, sigortalının her takvim yılına ait prime esas kazancı, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar geçen takvim yılları için, her yıl gerçekleşen ortalama prime esas kazançta değişim oranının % 50’si ve Aralık ayına göre Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici fiyat indeksindeki değişim oranının % 50’si toplanarak bulunacak oran kadar artırılarak bulunan kazançlar toplamının, toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacakortalama günlük kazancın otuz katıdır.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için 1/12/2016 tarihine kadar % 2,5; 1/1/2016 tarihinden itibaren ise % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı hiçbir şekilde % 90’ı geçemez.
Aylığın başlangıç tarihinin yılın ikinci altı aylık dönemine rastlaması halinde,
yukarıdaki şekilde hesaplanan aylık 78 inci maddeye göre Temmuz ödeme dönemi için gelir
ve aylıklara uygulanan artış oranı kadar artırılarak sigortalının aylık başlangıç tarihindeki
aylığı hesaplanır.

Yaşlılık aylığının başlangıcı
Madde 40- 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen sigortalılardan yaşlılık aylığına hak kazananlara, yazılı istek tarihinden sonraki ödeme dönemi başından başlanarak, (c) bendinde belirtilen sigortalılardan talep tarihinde kurumlarında çalışmaya devam edenlere görevinden ayrıldığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından,
açıkta iken istekte bulunanlara ise istek tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren aylık bağlanır.
Aylığın ödenmesine başlanacağı tarihte hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği almakta olan sigortalının yaşlılık aylığı, geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihi takip eden ödeme dönemi başından başlar. Ancak, bağlanacak yaşlılık aylığı geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise, aradaki fark birinci fıkraya göre tespit edilecek tarihten başlanarak verilir.

Yaşlılık aylığının kesilmesi veya sosyal güvenlik destek primi ödenmesi
Madde 41- Yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları, yazılı talepleri aranmaksızın çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başında kesilir. Yaşlılık aylıkları kesilenlerden yeniden çalıştıkları süre zarfında 110 uncu maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 111 inci madde
gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına ait prim alınır. Bu Kanuna tabi çalışmaya başlaması nedeniyle yaşlılık aylıkları kesilenlerden, işten ayrılarak veya işyerini kapatarak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunan sigortalıya, yazılı istek tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren yeniden yaşlılık aylığı hesaplanarak bağlanır. Bu
durumda olanların yeniden hesaplanan yaşlılık aylığı, 78 inci maddeye göre yeni talep tarihine kadar yükseltilen eski aylıklarının altında olamaz.
Yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan aylıklarının kesilmemesi için yazılı istekte bulunanların yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam edilir. Bunlardan 110 uncu maddeye göre tespit edilen prime esas kazançlar üzerinden 111 inci maddenin (e) bendi gereğince sosyal güvenlik destek primi alınır. Sosyal güvenlik destek primi ödenmiş süreler bu Kanuna göre malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim ödeme gün sayısına ilave edilmez. 42 nci ve 49 uncu madde hükümlerine göre toptan ödeme yapılmaz.
Birinci fıkraya göre yaşlılık aylığı kesilenler, çalıştıkları süre içinde ikinci fıkra hükümlerinin uygulanmasını; ikinci fıkraya göre yaşlılık aylığı kesilmeden çalışanlar ise çalıştıkları süre içinde haklarında birinci fıkra hükümlerinin uygulanmasını isteyebilirler. Bu durumda yazılı talep tarihini takip eden ödeme dönemi başından itibaren talep ettikleri birinci veya ikinci fıkra hükümleri uygulanır

Geçici Madde 5- Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce sakatlık kontenjanından göreve başlayan ve T.C. Emekli Sandığına tabi bir göreve devam edip bu Kanunun malûlen emeklilik şartlarını taşımayanlardan onbeş yıl hizmeti bulunanlara istekleri halinde yaşlılık aylığı bağlanır.

KAYNAK[/size]

Genişletmek için tıkla ...