NIMR Bilim adamlari frataxin proteininin fonksiyonunu ve nörodejeneratif bir hastalik olan Friedreich's ataksi'deki rol
Nörodejeneratif genetik bir hastalığa ışık tutmak.
7 Nisan 2009 - National Institute for Medical Research (NIMR) Bilim adamları frataxin proteininin fonksiyonunu ve nörodejeneratif bir hastalık olan Friedreich’s ataksi’deki rolünü keşfettiler. Araştırma “Nature Structural and Molecular Biology” adlı dergide yayınlandı.
Friedreich’s ataksi (FA) ilk olarak hastalığa ismini veren bir Alman doktor tarafından 1863 yılında teşhis edilmiş olmasına karşın, hastalıktan sorumlu olan gen ancak 1996 yılında keşfedilebildi. Şimdi biliyoruz ki, FA hastalarında frataxin adı verilen bir proteinin üretimini azaltan bir mutasyon var. Frataxin önemli bir protein olup hücrelerin enerji fabrikası olan ve mitokondri olarak adlandırılan organellerde görev yapar, ancak şimdiye kadar bu proteinin tam olarak ne gibi bir görevi olduğu bilinmiyordu.
Uzun bir süreden beri, frataxin’in yaşam için gerekli fakat aynı zamanda suda çözünemeyen ve zehirli olan demirle ilişkili iki metabolik süreçte görev aldığı saptanmıştır. Frataxin’in demiri taşıyan bir madde olan demir şaperon’u olarak davrandığı ve bu nedenle demir-sülfür gruplarının oluşumuna katıldığı düşünülmüştü. Bunlar, mitokondrilerin doğru bir şekilde çalışabilmeleri ve yaşam için gerekli enerjiyi üretebilmeleri için gereklidir.
NIMR’ın Molecular Structure bölümünden Annalisa Pastore, frataxi’in sadece bir şaperon olmadığını, ayrıca demir-sülfür gruplarının oluşumu sürecini baskılayıcı bir görevi olduğunu da gösterdi. Demir konsantrasyonuna karşılık olarak, bu grupların oluşumunu düzenleyerek, boş olan alıcılarla aynı miktarda üretilmelerini sağlar. Friedreich’s ataksi hastaları daha az frataxin ürettiklerinden bu önemli düzenleme mekanizmasından yoksundurlar. Bu düzenleme mekanizması olmadığı zaman çok fazla demir-sülfür grupları oluşur ve bunlar sağlam yapıda olmadıkları için parçalanırlar. Bu durum, çözünür olmayan demir oluşumuna ve bu demirin hücre içerisinde çökerek birikmesine yol açar. Bu döngü hücre ölümüne yol açan metabolik hasara neden olur.
Dr. Pastore, “Frataxin’in hücrelerin enerji üretim merkezleri olan mitokondrilerde çalıştığı biliniyordu, fakat şimdiye kadar frataxi’in nasıl çalıştığını bilmiyorduk. Araştırmamız, Friedreich’s ataksi’yi anlamak için yepyeni bir açıdan bakmamıza olanak tanıyor ve bu zorlu hastalığa bir tedavi bulmamıza yardımcı olacağını umuyoruz” dedi.
Friedreich’s ataksi’li hastaları destekleyen bir organizasyon olan Ataxia UK’dan Julie Greenfield bu bulguyu mutlulukla karşıladı ve “Bu araştırma hastalığın mekanizmasını daha iyi anlamamıza yardımcı olacak ve tedavi geliştirilmesi sürecinde yararlı bilgiler sağlayacaktır” dedi.
Friedreich’s ataksi İngiltere’de 50,000 kişide bir kişide görülen genetik bir bozukluktur. Hastaları güçten düşüren, yaşam sürelerini kısaltan, yıkıcı bir sinir-kas hastalığıdır. Eklemlerde koordinasyon kaybı, yüksek diyabet olasılığı ve ciddi bir kalp durumu olan hipertrofik kardiyomiyopati ile ilişkilidir.
Belirtiler çocukluk veya ergenlik dönemlerinde gözlenebilir. FA’nın çocukluk başlangıcı genellikle 5 ve 15 yaş aralığında gözlenir ve bu dönemde hastalık belirtilerinin ortaya çıkması daha hızlı bir ilerlemeye meyillidir. Friedreich’s ataksi’li kişilerin hastalığın çok geç safhalarına kadar zekâları sağlam kalır.
Günümüzde FA’nın tedavisi yoktur.
Araştırma sonuçları aşağıdaki dergide yayınlanmıştır.
Salvatore Adinolfi, Clara Iannuzzi, Filippo Prischi, Chiara Pastore, Stefania Iametti, Stephen R Martin, Franco Bonomi and Annalisa Pastore (2009)
Bacterial frataxin CyaY is the gatekeeper of iron-sulfur cluster formation catalyzed by IscS
Nature Structural & Molecular Biology 16, 390 - 396 (2009)
Published online: 22 March 2009 | doi:10.1038/nsmb.1579
Makalenin linki: http://www.nimr.mrc.ac.uk:80/news/2009/frataxin/
Makale MariLuz González Casas tarafından tedarik edilmiştir.
Çeviri: Hasan Çiçek
Yahoo! Groups (TUR)
Nörodejeneratif genetik bir hastalığa ışık tutmak.
7 Nisan 2009 - National Institute for Medical Research (NIMR) Bilim adamları frataxin proteininin fonksiyonunu ve nörodejeneratif bir hastalık olan Friedreich’s ataksi’deki rolünü keşfettiler. Araştırma “Nature Structural and Molecular Biology” adlı dergide yayınlandı.
Friedreich’s ataksi (FA) ilk olarak hastalığa ismini veren bir Alman doktor tarafından 1863 yılında teşhis edilmiş olmasına karşın, hastalıktan sorumlu olan gen ancak 1996 yılında keşfedilebildi. Şimdi biliyoruz ki, FA hastalarında frataxin adı verilen bir proteinin üretimini azaltan bir mutasyon var. Frataxin önemli bir protein olup hücrelerin enerji fabrikası olan ve mitokondri olarak adlandırılan organellerde görev yapar, ancak şimdiye kadar bu proteinin tam olarak ne gibi bir görevi olduğu bilinmiyordu.
Uzun bir süreden beri, frataxin’in yaşam için gerekli fakat aynı zamanda suda çözünemeyen ve zehirli olan demirle ilişkili iki metabolik süreçte görev aldığı saptanmıştır. Frataxin’in demiri taşıyan bir madde olan demir şaperon’u olarak davrandığı ve bu nedenle demir-sülfür gruplarının oluşumuna katıldığı düşünülmüştü. Bunlar, mitokondrilerin doğru bir şekilde çalışabilmeleri ve yaşam için gerekli enerjiyi üretebilmeleri için gereklidir.
NIMR’ın Molecular Structure bölümünden Annalisa Pastore, frataxi’in sadece bir şaperon olmadığını, ayrıca demir-sülfür gruplarının oluşumu sürecini baskılayıcı bir görevi olduğunu da gösterdi. Demir konsantrasyonuna karşılık olarak, bu grupların oluşumunu düzenleyerek, boş olan alıcılarla aynı miktarda üretilmelerini sağlar. Friedreich’s ataksi hastaları daha az frataxin ürettiklerinden bu önemli düzenleme mekanizmasından yoksundurlar. Bu düzenleme mekanizması olmadığı zaman çok fazla demir-sülfür grupları oluşur ve bunlar sağlam yapıda olmadıkları için parçalanırlar. Bu durum, çözünür olmayan demir oluşumuna ve bu demirin hücre içerisinde çökerek birikmesine yol açar. Bu döngü hücre ölümüne yol açan metabolik hasara neden olur.
Dr. Pastore, “Frataxin’in hücrelerin enerji üretim merkezleri olan mitokondrilerde çalıştığı biliniyordu, fakat şimdiye kadar frataxi’in nasıl çalıştığını bilmiyorduk. Araştırmamız, Friedreich’s ataksi’yi anlamak için yepyeni bir açıdan bakmamıza olanak tanıyor ve bu zorlu hastalığa bir tedavi bulmamıza yardımcı olacağını umuyoruz” dedi.
Friedreich’s ataksi’li hastaları destekleyen bir organizasyon olan Ataxia UK’dan Julie Greenfield bu bulguyu mutlulukla karşıladı ve “Bu araştırma hastalığın mekanizmasını daha iyi anlamamıza yardımcı olacak ve tedavi geliştirilmesi sürecinde yararlı bilgiler sağlayacaktır” dedi.
Friedreich’s ataksi İngiltere’de 50,000 kişide bir kişide görülen genetik bir bozukluktur. Hastaları güçten düşüren, yaşam sürelerini kısaltan, yıkıcı bir sinir-kas hastalığıdır. Eklemlerde koordinasyon kaybı, yüksek diyabet olasılığı ve ciddi bir kalp durumu olan hipertrofik kardiyomiyopati ile ilişkilidir.
Belirtiler çocukluk veya ergenlik dönemlerinde gözlenebilir. FA’nın çocukluk başlangıcı genellikle 5 ve 15 yaş aralığında gözlenir ve bu dönemde hastalık belirtilerinin ortaya çıkması daha hızlı bir ilerlemeye meyillidir. Friedreich’s ataksi’li kişilerin hastalığın çok geç safhalarına kadar zekâları sağlam kalır.
Günümüzde FA’nın tedavisi yoktur.
Araştırma sonuçları aşağıdaki dergide yayınlanmıştır.
Salvatore Adinolfi, Clara Iannuzzi, Filippo Prischi, Chiara Pastore, Stefania Iametti, Stephen R Martin, Franco Bonomi and Annalisa Pastore (2009)
Bacterial frataxin CyaY is the gatekeeper of iron-sulfur cluster formation catalyzed by IscS
Nature Structural & Molecular Biology 16, 390 - 396 (2009)
Published online: 22 March 2009 | doi:10.1038/nsmb.1579
Makalenin linki: http://www.nimr.mrc.ac.uk:80/news/2009/frataxin/
Makale MariLuz González Casas tarafından tedarik edilmiştir.
Çeviri: Hasan Çiçek
Yahoo! Groups (TUR)
